Park przyrody Góry Velebit

Góry Velebit mianowano parkiem przyrody z powodu występowania w tym rejonie wielu przyrodniczych osobliwości: niezwykłe skały, kaniony, głębokie jamy i jaskinie, czy liczne okazy flory i fauny charakterystyczne tylko dla tego miejsca. Fakt, że istnieją tu dwa parki narodowe, dał mu nazwę „park parków narodowych“. W 1978 roku park został wpisany na listę światowych rezerwatów biosfery („Program człowiek i biosfera“, UNESCO).

Na terytorium Velebitu znajdują się siedliska wielu gatunków roślin i zwierząt. Najbardziej znane to: velebitska degenia (Degenija velebitica), chorwacka sybirka (Sibiraea croatica), nocek łydkowłosy (Myotis capaccinii) i ryś (Lynks lynks). Wśród jaskiń najbardziej znane to: zespół jaskiń czerowaczkich koło miejscowości Gračac i jaskinie Paklenicy koło Starigradu. W przeszłości były to zaludnione tereny, o czym stanową ślady w postaci szczątków budowli dla bydła, obiektów sakralnych czy pomników kultury. Dziś są one świadectwem życia przodków, ich obyczajów i kultury mieszkańców tych tajemniczych gór.

Przez park wiodą liczne ścieżki, a najbardziej znaną jest Premužićeva staza (ścieżka). Ze szczytów górskich rozciąga się przepiękny widok na morze Adriatyckie i wyspy. W parku można uprawiać rafting (na rzece Zrmanja), wspinaczkę wysokogórską, można wybrać się na ryby, lub po prostu spacerować.

Na Velebit można dotrzeć z kierunku Primorja (Jablanac, Karlobag, Starigrad Paklenica) i Liki (Otočac, Gospić). Na samej górze znajdują się liczne schroniska górskie.

Więcej informacji na www.pp-velebit.hr  

Osobliwości:

Carsko vrilo – fontanna ze źródłem wody pitnej z Velebitu. Znajduje się pod przełęczą Vratnik, w miejscowości Majorija, przy drodze Vratnik - Senj. Wybudowana jest w stylu klasycznym.

Pisani kamen – nad miejscowością Kosinjski Bakovac, w lesie Begovača, przy źródle o tej samej nazwie znajduje się „Pisani kamen“, epigraficzna pamiątka z czwartego wieku. Na tej zapisanej skale widnieje napis w języku łacińskim, który plemieniu Ortoplinów dopuszcza dostęp do źródła Begovača ze strony plemienia Parentinów.

Kubus (Ura, Kocka) – przy drodze Gospić – Karlobag znajduje się pomnik z 1846 roku znany pod nazwą Kubus, Ura lub Kocka. Jest to płaski kamień o wymiarach 1,25 m ×1,25 m leżący na czterech kamiennych kulach. Powstał na pamiątkę ukończenia drogi z Gospića do Karlobagu (1844 – 1850). Do pomnika można dojść po 33 schodkach.

Granični kamen – przy starej drodze Sv. Rok – Obrovac znajduje się zachowany kamień graniczny. Ten, często też zwany i kamieniem halańskim, pomnik, jest pamiątka budowy drogi z 1833 roku.

Mirila - mirila to miejsce związane z obyczajami pogrzebowymi mieszkańców. Ponieważ cmentarze były znacznie oddalone od domostw, te kamienne płyty służyły do położenia umarłych w trakcie drogi na cmentarz. Działo się tak dlatego, gdyż wg obyczaju nie można było położyć zmarłego na ziemi. Mirila były bardzo znaczącymi miejscami dla mieszkańców Velebitu. Były ważniejsze nawet od samego cmentarza i tu właśnie stawiano pomnik zmarłemu. Ten zwyczaj trwał do lat pięćdziesiątych XX wieku, a obecnie całkowicie wymarł.